Η εορτή, η περάτωση της αποστολής εκάστου Άγιου Απόστολου, υμνολογία
πρωταγωνιστών του Πνεύματος, όπως αναφέρει ένας ύμνος της εορτής. Είναι οι άνθρωποι που τους επέλεξε ο Θεάνθρωπος, για να αποτελέσουν τον πυρήνα της Εκκλησίας και να γίνουν οι συνεχιστές του απολυτρωτικού έργου Του στον κόσμο. Το αποστολικό αξίωμα είναι το πιο τιμητικό αξίωμα στην Εκκλησία. Υπερέχει από κάθε άλλο αξίωμα.Έφεραν δε εις πέρας την τιμητική αποστολή τους οι Απόστολοι με τη Χάρη και βοήθεια του Παναγίου Πνεύματος, που έλαβαν κατά την ημέρα της Πεντηκοστής.
Δεν είχαν κατά κόσµον προσόντα, στα οποία θα μπορούσαν να βασισθούν και να προχωρήσουν στο έργο της διαδόσεως του Ευαγγελίου. Ωραία ερωτά ο Ιερός Χρυσόστομος: «Tίνι γάρ εθάρρουν;». Που μπορούσαν να στηριχθούν και να έχουν θάρρος για το έργο τους; «Τή δεινότητι των λόγων;», στη ρητορική τους μήπως ικανότητα; «Αλλά πάντων ήσαν αμαθέστεροι», απαντά ο ίδιος ιερός Πατήρ. Ήσαν αγράμματοι ψαράδες. Αλλά μήπως μπορούσαν να βασισθούν, συνεχίζει ο Χρυσόστομος, «τήπεριουσία των χρημάτων;», στον πλούτο τους; «Αλλ’ ουδέ ράβδον, ουδέ υποδήματα είχον», ήσαν δηλαδή πάμπτωχοι υλικά.«Αλλά τη περιφανεία του γένους;», επιμένει να ερωτά ο Άγιος. Μήπως κατήγοντο από κάποιο ξακουστό γένος και αυτό τους έδινε «αέρα» και θάρρος; «Αλλ’ ευτελείς ήσαν και εξ ευτελών»,απαντά. Ήσαν άνθρωποι άσημοι του άπλου λαού, παιδιά φτωχών γονέων με τίποτε το εντυπωσιακό κατά κόσµον (ΕΠΕ 12,370).Και όμως αυτοί οι άσημοι, οι αγράμματοι και φτωχοί, με τη χάρη και τον φωτισμό του Αγίου Πνεύματος ανέτρεψαν το κατεστημένο των αιώνων, φώτισαν τη σκοτισμένη ανθρωπότητα, άνοιξαν την μετά Χριστόν εποχή στην ιστορία του κόσμου, εξευγένισαν με το κήρυγμα του Ευαγγελίου τα ήθη και εξαγίασαν με τη Χάρη των Μυστηρίων της Εκκλησίας τους ανθρώπους.Η προσφορά των Αγίων Αποστολών στην ιστορία του πολιτισμού είναι θεμελιώδης. Έθεσαν τα ισχυρά και αδιάσειστα θεμέλια, για να μπορεί να ζει ο κόσμος µας. Και αν σήμερα παραπαίει ο κόσμος, είναι γιατί δεν θέλει να στηρίζεται στα ακλόνητα εκείνα θεμέλια, τα οποία έθεσαν βαθιά στη γη μας οι Αγιοπνευματοκίνητοι εκείνοι άνθρωποι, οι οποίοι κήρυξαν στην τότε γνωστή οικουμένη το Ευαγγέλιο. Υπέγραψαν δε το κήρυγμά τους με το αίμα τους, με την ζωή τους. Σύμφωνα με τον «Συναξαριστή» του Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου, οι άγιοι Απόστολοι περάτωσαν την αποστολή τους ως εξής: 
Οι πρωτοκορυφαίοι Πέτρος και Παύλος μαρτύρησαν στη Ρώμη , ο πρώτος με σταυρικό θάνατο, με την κεφαλή του προς τη γη, και ο δεύτερος με αποκεφαλισμό.
Ο άγιος Ανδρέας ο Πρωτόκλητος μαρτύρησε στην Πάτρα, σε σταυρό με σχήμα Χ.
Ο άγιος Ιάκωβος, ο αδελφός του αγίου Ιωάννου, θανατώθηκε, πρώτος από όλους τους Αποστόλους, από τον Ηρώδη τον Αγρίππα με αποκεφαλισμό στα Ιεροσόλυμα.
Ο άγιος Ιωάννης ο Ευαγγελιστής εξορίσθηκε στην Πάτμο και τελικά πέθανε στην Έφεσο.
Ο άγιος Φίλιππος σταυρώθηκε στην Ιεράπολη της Συρίας.
Ο άγιος Θωμάς τρυπήθηκε με ακόντια και λόγχες στη χώρα των Ινδών και παρέδωσε εκεί την ψυχή του.
Ο άγιος Βαρθολομαίος σταυρώθηκε στην Ουρβανούπολη της Ινδίας.
Ο άγιος Ματθαίος μαρτύρησε διά λιθοβολισμού και πυρός στην Ιεράπολη της Συρίας.
Ο άγιος Ιάκωβος ο του Αλφαίου περάτωσε το αποστολικό έργο του κρεμασμένος σ’ ένα σταυρό.
Ο άγιος Σίμων ο Ζηλωτής και Κανανίτης παρέδωσε το πνεύμα του καρφωμένος σ’ ένα σταυρό στη Μαυριτανία της Αφρικής.
Ο άγιος Ιούδας ο Θαδδαίος θανατώθηκε με τόξα στη Μεσοποταμία κρεμασμένος σ’ ένα δέντρο.
Τέλος, ο άγιος Ματθίας, που πήρε τη θέση του προδότη Ιούδα, παρέδωσε την ψυχή του με φρικτά βασανιστήρια στην Αιθιοπία.Αυτοί ήσαν οι άγιοι Απόστολοι, τα εκλεκτά δοχεία της Χάριτος του Αγίου Πνεύματος, οι Φωτοδότες που με το κήρυγμα και τη ζωή τους έδωσαν υψηλό, ουσιαστικό νόημα στη ζωή των ανθρώπων. Οι αληθινά πνευματικοί άνθρωποι, που εμπνέουν και σήμερα όσους θέλουν να ζουν μια ζωή αληθινά πνευματική.***ΥΜΝΟΛΟΓΙΑ***
Απολυτίκιον Ήχος γ’. Την ωραιότητα.
Ως δωδεκάπυρσος, λυχνία έλαμψαν, οι Δωδεκάριθμοι, Χριστού Απόστολοι, Πέτρος και Παύλος σύν Λουκά, Ανδρέας και Ιωάννης, Βαρθολομαίος Φίλιππος, σύν Ματθαίω και Σίμωνι, Μάρκος και Ιάκωβος, και Θωμάς ο μακάριος, και ηύγασαν τους πίστει βοώντας χαίρετε Λόγου οι αυτόπται.
Έτερον Απολυτίκιον Ήχος δ’.
Οι των Αποστόλων πρωτόθρονοι, και της Οικουμένης διδάσκαλοι, τώ Δεσπότη των όλων πρεσβεύσατε, ειρήνην τη οικουμένη δωρήσασθαι, και ταίς ψυχαίς ημών το μέγα έλεος.
Έτερον Απολυτίκιον Ήχος γ´.
Απόστολοι Άγιοι, πρεσβεύσατε τώ ελεήμονι Θεώ , ίνα πταισμάτων άφεσιν, παράσχη ταίς ψυχαίς ημών.
ΚοντάκιονΉχος β’.
Τους ασφαλείς.Τούς ασφαλείς και θεοφθόγγους κήρυκας, την κορυφήν των Μαθητών σου Κύριε, προσελάβου εις απόλαυσιν, των αγαθών σου και ανάπαυσιν, τους πόνους γάρ εκείνων και τον θάνατον, εδέξω υπέρ πάσαν ολοκάρπωσιν, ο μόνος γινώσκων τα εγκάρδια.
Κάθισμα Ήχος δ'. Ο υψωθείς.
Κατοικισθέντες εν φωτί απροσίτω, ως οικητήρια φωτός πεφυκότες, οίκον υμών τον άγιον φωτίζετε αεί, θείαις προσφοιτήσεσιν· όθεν πίστει βοώμεν· Σκότους ημάς ρύσασθε, και παντοίων κινδύνων, και χαλεπών εθνών επιδρομής, εκδυσωπούντες τον Κτίστην Απόστολοι.Ο Οίκος Τράνωσόν μου την γλώτταν Σωτήρ μου, πλάτυνόν μου το στόμα, και πληρώσας αυτό, κατάνυξον την καρδίαν μου, ίνα οίς λέγω ακολουθήσω, και ά διδάσκω, ποιήσω πρώτος· πάς γάρ ποιών και διδάσκων, φησίν, ούτος μέγας εστίν· εάν γάρ λέγω, και μη πράττω, ως χαλκός ηχών λογισθήσομαι. Διό λαλείν μοι τα δέοντα, και ποιείν τα συμφέροντα δώρησαι, ο μόνος γινώσκων τα εγκάρδια.ΜεγαλυνάριονΠέτρον Παύλον Μάρκον σύν τώ Λουκά, Φίλιππον, Ανδρέαν, Ιωάννην τε και Θωμάν, Σίμωνα Ματθαίον, και τον Βαρθολομαίον, σύν θείω Ιακώβω ύμνοις τιμήσωμεν.πηγή